جۆن لی ئەندەرسن، نووسەرو میدیاكاری ئەمەریكی، لە وتارێكیدا بۆ رۆژنامەی "نیو یۆركەر" كە ساڵی 2009 بڵاوكراوەتەوە، باس لە یادەوەرییەكانی ئەو كاتەی دەكات كە لە نزیكەوە ئاگاداری مام جەلال سەرۆك كۆماری ئەو كاتەی عیراق بووەو سەرنجی داوەتە كاروبارو ژیانەی رۆژانەی.
گەشتەكەی ئەندەرسن لەگەڵ مام جەلال بۆ پاریس
ئەندەرسن سەرەتای وتارەكەی بە گێڕانەوەی یادگارییەكانی ئەو كاتەی دەست پێدەكات كە لە ساڵی ٢٠٠٦دا لەگەڵ شاندێكی مام جەلالدا لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا بە مەبەستی روماڵ مابووەوە. مەبەستی سەرەكی سەردانەكەی مام جەلال و شاندەكەی بۆ پاریس كۆبوونەوەبوو لەگەڵ ژاك چیراك، سەرۆك كۆماری ئەو كاتەی فەڕەنسا، بۆ تاوتوێ كردنی پەیوەندییەكانی حكومەتی عیراق لەگەڵ حكومەتی فەڕەنسادا.
ئەندەرسن دەگێڕێتەوە كە سەردانی سویتی تایبەتی مام جەلالی كرد لە هۆتێل "لێ مۆریس" و لە ژووری میوانەكەیدا لەسەر تەلەڤزیۆنێكی فلات لەسەر كەناڵی العربیە پێكەوە سەیری دادگاییكردنی سەدام حسین و دەركردنی بڕیاری لە سێدارەدانەكەیان كردووە، دەڵێت: "هەر كاتێك كە دەمڕوانییە روخساری مام جەلال، هیچ كاردانەوەیەكم نەدەبینی. پاشان جەلال تاڵەبانی هەستاو چووە ژووری نوستنەكەیەوە، خزمەتكارێكی پێی وتم كە سەرۆك تاڵەبانی لە ژوورەوە لەسەر كورسییەك دانیشتووە و لە بیركردنەوەیەكی قوڵدایە."
سویتێكی هاوشێوەی ئەوەی مام لێی مابۆوە لە هۆتێلەكەی پاریس
مام جەلال بەوە ناسرابوو كە بە گشتی دژی سزای كوشتن بوو بە پێشلكارییەكی مافی مرۆڤی دەبینی، بەڵام رایگەیاندبوو كە رێزی بڕیاری دادگای باڵای عیراق دەگرێت.
ئەو رۆژنامەنووسە دەگێڕێتەوە كە، "پاش ماوەیەك، مام جەلال گەڕایەوەو رووی خۆشتر دیاربوو. كاتێك دانیشت، دوو پیاوی فەڕەنسی بە قاتی كەشخەوە هاتنە ژوورەوە و پاش دەربڕینی رێز و سڵاو بۆ مام جەلال، داوایان لێ كرد كە چاكەتەكەی دابكەنێت بۆ پێوانەكردنی جەستەی بە مەبەستی دورینی قاتێكی تایبەت بۆی. خزمەتكارێك بەپەلە هاتە خزمەتی مام جەلال و هاوكاری كرد بۆ داكەنینی چاكەتەكەی."
لێهاتوویی لە دانوستاندا
ئەندەرسن باس لە لێهاتوویی مام جەلال دەكات لە دانوستان و توانای رازیكردنی بەرامبەر. دەڵێت: "ئەگەر لەگەڵ كەسێكی ئیسلامیدا دابنیشتایە، بە ئایەتی قورئانی قەناعەتی پێ دەكرد. ئەگەر لەگەڵ كەسێكی ماركسیست-دا دابنیشتایە، بە باسی تیۆرییەكانی ماركس و لێنین قەناعەتی پێ دەهێنا." و دەشڵێت "مام جەلال تاكە سیاسەتكاری مێژووە كە توانیبێتی ئەملاولای كۆندۆلیزا رایس و ئەملاولای مەحمود ئەحمەدی نەژادیشی ماچ كردبێت." ئەوەش باس دەكات كە مام جەلال بەردەوام نوكتە و بەسەرهاتی خۆشی دەگێڕایەوە.
نووسەرە ئەمەریكییەكە باسی ئەوەش دەكات كە مام جەلال گرنگییەكی زۆری بە هەڵبژاردنی دیاری تایبەت بۆ دۆستەكانی داوە. "سیگۆلین رۆیال، كاندیدی حزبی سۆشیالیست بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار، لە لایەن مام جەلالەوە فەرشێكی چنراوی كوردی و پەیكەرێكی زیوی دار خورمای پێشكەش كراو لەگەڵیدا بۆی روونكردەوە كە پێش رژێمی سەدام زیاد لە ٣٠ ملیۆن دار لە عیراقدا هەبوون بەڵام ئێستا نزیكەی ١٠ ملیۆنن."
بەسەركردنەوەی دانێل میتران
پاش كۆتایی هاتنی كاروبارە سیاسییەكانی لە پاریس، مام جەلال رووی كردە شاری سانت ئیتیان بۆ بەسەركردنەوی مادام دانیێل میتەران، خانمی یەكەمی پێشووی فەڕەنسا، كە لایەنگری كورد بووە بۆ بەدەستهێنانی مافەكانیان. ئەندەرسن دەیگێڕێتەوە كە مادام میتەران لە ماڵێكی بچوكدا لە كۆڵانێكدا دەژیاو بە روویەكی خۆشەوە پێشوازی لە مام جەلال و دۆستەكانی كردو بانگێشتیكرنە ژووری نانخواردنەكەیەوەو ژەمێك "كیش"ی فەڕەنسی پێشكەش كردن كە خواردنێكی برژاوەو لە هێلكە و شیر و پەنیر و سەوزە و قیمە پێك دێت.
كیش، ئەو خواردنەی لە مالی میتران پێشكەشی مام جەلال كرا
"مام جەلال لەسەر كورسییەكی بچوك دانیشتبوو و زۆری پێنەچوو دەستیكرد بە قسەكردن لەسەر باشبوونی بارودۆخی كوردستان و بۆی روونكردەوە كە تەنها لە شاری سلێمانی ٢٠ ملیاردێر و زیاد لە دوو هەزار ملیۆنێر هەن. مادام میتەران لە كاتی گوێگرتن بۆ ئەم قسانە زەردەخەنەی كرد."
"پاشان لە لایەن هێزی ئەمنی فەڕەنسییەوە رێنوێنی كراین بۆ تێرمیناڵی VIPی فڕۆكەخانەی "ئۆرلی" و چووینە نێو فڕۆكەیەكی تایبەتی جۆری "بۆینگ ٧٦٧" كە ستافی فڕۆكەوانەكان ئەمەریكی بوون. لە كاتی نزیكبوونەوەی خوانی ئێوارە لەناو فرۆكەكەدا، ستافەكە پەڕۆیەكی تایبەتیان كردە ملی مام جەلال و یەكەم كەس خوانی ئێوارەی پێشكەشكرا.
نەسكافەكەی مام جەلال
پاش گێڕاننەوەی یادگارییەكانی فەڕەنسا، باسی ئەو ساتەنە دەكات كە مام جەلال بانگهێشتی كردبوو بۆ ماڵەكەی خۆی لە بەغداد. ئەو رۆژنامەنووسە دەڵێت: "بەیانییەكی زوو بوو، مام جەلال پانتۆڵێكی ناوماڵ و تیشێرتێكی گەورەی زەردو شینی لەبەردابوو. پێكەوە دانیشتین و خزمەتكارێك نەسكافەیەكی بۆ هێناین كە كرێمی زۆر بوو. دوایی پێم گوترا كە ئەو نەسكافەیە بە "ستایلی مام جەلالی" ناسراوە. پاشان مام جەلال سیگارێكی داگیرساند. ئەو جۆرە سیگارانەی مام جەلال ئارەزووی لێی بوو بە "چێرچڵ" ناسرابوو.
ئاماژەش بەوە دەدات كە مام جەلال كەسێكی گەشبینبووە و بڕوای بە بەرەو باشبوونی دۆخی عیراق هەبووە. ئەندەرسن دەڵێت: یەكێك بووە لەو سیاسەتكارە دەگمەنانەی گەشبینبووە بە بەرەپێشچوونی پەیوەندی لایەنە شیعەو سونەكان و روودانی جەنگێكی ناوخۆی بە ئەگەرێكی ئەستەم زانیووە.
"پاش خوانی بەیانی، مام جەلال چووە خوارەوە بۆ دەستپێكردنی كاروباری رۆژانەی. لە خوارەوە چەند كەسێكی كاربەدەستی نزیك لە مام جەلال چاوەڕوانی بوون." دەشیگێڕێتەوە كە "زۆربەی كاتەكان مام جەلال بە ئوتومبێلێكی BMWی رەشی زرێپۆشی جۆری7 Series ساڵۆن بۆ كاروبارە دیپلۆماسییەكانی هاتوچۆی پێ دەكراو چەند نیسانێكی پاترۆڵ لە دەوری بوون. مام جەلال زۆربەی كاتەكانی سەرقاڵی كۆبوونەوە بوو و تا درەنگانی شەو لەگەڵ میواندا دادەنیشت، تەنها كاتی خوانەكان پشووی دەدا لە كۆبوونەوە."
باسی مالكی دەكات
جون ئەندەرسن دەگێرێتەوە كە"نیشانەیەكی رێز و شكۆی مام جەلال بوو كە نوری مالیكی، سەرۆك وەزیرانی ئەو كاتەی عیراق، سەردانی ماڵەكەی دەكرد، نەك بە پێچەوانەوە. مالیكی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هێندەی مام جەلال بەهێز نەبوو و بەردەوام ناچاربوو لەڕێی مام جەلاەوە كارە دیپلۆماسییەكانی لەگەڵ بەرپرسانی وڵاتانی دیكەدا جێبەجێ بكات.
Copyright © 2020 Kirkuk Tv All Rights Reserved Designed And Developed By AVESTA GROUP