سەرکوتکردنی خۆپیشاندانەکان لە هەولێر: ئەو کاتەی تێکۆشەر دەبێتە جەلاد

سەرکوتکردنی خۆپیشاندانەکان لە هەولێر: ئەو کاتەی تێکۆشەر دەبێتە جەلاد
سۆران داوودی
شاری هەولێر، پایتەختی هەرێمی کوردستان، ڕووداوێکی شۆکهێنەری بەخۆیەوە بینی, ڕێگریکردن لە هاتنی مامۆستا و فێرکارە مانگرتووەکان کە لە سلێمانییەوە هاتوون ، ئەوانەی کە بۆ داواکردنی مافە داراییەکانیان رێگایان گرتبووە بەر  لە پێناو مووچە دواکەوتووەکانیان. ئەم هەنگاوە رووبەڕووی  لێدوانی فەرمی  ئەرێنی و بەکارهێنانی هێزی ئەمنی هاوتەریب بوو ،  ئەم کردارە نەشیاوو ناشرینانەی دەسەڵات لە هەولێر پرسیاری جددی سەبارەت بە ڕێزگرتن لە مافە مەدەنی و دیموکراسییەکان لە هەرێمدا دەوروژێنێت  و دەرگا بۆ گرژی  زیاتری نێوان هێزە سیاسییە کوردییەکان دەکاتەوە .
پارتی دیموکراتی کوردستان هەمیشە خۆی وا پیشان دەدات کە  پارێزەری مافەکانی گەلی کوردە ، بەڵام لەم ڕووداوەدا تەواو پێچەوانەکەی سەلماند، کاتێک هێزەکانی بوون بە  ئامرازێکی سەرکوتکەری هاوڵاتیان کە تەنها تاوانیان داواکردنی مووچە دواکەوتووەکانیان بوو. دیمەنەکە وەک ئەوە بوو کە ئەوانەی پێیان دەوترا "شۆڕشگێڕانی چیا" بوونەتە سەرکوتکەر، بێ گوێدانە ئازاری هاوڵاتیان کە لە قەیرانێکی ئابووری قورسدا دەژین..
خالێکی گرنگ کە ڕای گشتی شۆک کرد لێدوانەکانی پارێزگاری هەولێر بوو، کە خۆپیشاندەرانی وەک میوانی رەزا قورس  وەسف کرد، لە ئاماژەیەکی ڕوون بۆ ڕەتکردنەوەی داواکارییەکانیان لەلایەن دەسەڵاتدارانی هەولێرەوە و ئامادە نەبوونیان  بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەم مەسەلە گرنگ وهەستیارە . لەوەش زیاترو ئابروبەرتر  لێدوانەکانی راوێژکاری سەرۆکی  پارتی دیموکراتی کوردستان کفاح سنجاری بوو ، گرژییەکەی  زیاتر کرد، کاتێک خەڵکە مانگرتووەکەی  بە "ڤایرۆس" وەسف کرد، وەسفێک کە لە هیچ چوارچێوەیەکی دیموکراسیدا قبوڵ ناکرێت، بەتایبەتی کاتێک باس لە هاوڵاتیان دەکرێت کە بۆ داواکردنی مافەکانیان بە شێوەیەکی ئاشتیانە هاتوونەتە سەر شەقام .
دەسەڵاتدارانی پارتی  لە هەولێر لە سنووری لێدوانە ناشیرینەکان نەوەستان، بەڵکو پەنایان بردە بەر جووڵاندنی هێزی ئەمنی و لیوای سەربازی تایبەت بۆ ڕێگریکردن لە چوونە ناوەوەی مامۆستایان و مووچە خۆران  بۆ نو  شار، لە دیمەنێکدا کە شێوازی ڕژێمە سەرکوتکارەکانی هێنایەوە یاد کە هەرێم خۆی لە ڕابردوودا ڕەخنەی لێ دەگرتن. ئەم مامەڵە توندوتیژە لەگەڵ خۆپیشاندەرە ئاشتیخوازەکان ترسێکی ئاشکرای دەسەڵاتە  لە بەرزبوونەوەی شەپۆلی ناڕەزایەتییەکان و گواستنەوەی بۆ شارەکانی تری هەرێم، کە هاوڵاتیان بەهۆی گەندەڵی و خراپ بەڕێوەبردندا لە قەیرانێکی ئابووری قورسدا دەژین.
لە جیاتی کردنەوەی کەناڵەکانی دیالۆگ لەگەڵ مانگرتووان و دۆزینەوەی چارەسەر بۆ قەیرانە داراییەکەی کە هەرێم پێوەی دەناڵێنێت، هەولێر پەنای بردە بەر سەرکوتکردن، کە گرژییە ناوخۆییەکان زیاتر دەکات. ئەم ڕێبازە دەبێتە هۆی قووڵبوونەوەی کێشەکە، چونکە سیاسەتی داخستنی دەم و سەرکوتکردنی ناڕەزایەتییەکان لە هیچ شوێنێک سەرکەوتوو نەبووە، بەڵکو بەگشتی دەبێتە هۆی زیاتر تووڕەیی و تەقینەوەی جەماوەری.
ئەوەی لە هەولێر ڕوویدا تەنها ڕووداوی ڕێگریکردن نییە  لە مانگرتنێک ، بەڵکو نیشانەی قەیرانێکی قووڵترە کە رەوشی سیاسی لە هەرێمی کوردستان تێیدا دەژی، دەسەڵاتدارانی هەولێر پێیان باشترە کێشە ناوخۆییەکان بە هێز چارەسەر بکەن نەک دیالۆگ. ئەم ڕێبازە تەنها دەبێتە هۆی تێکچونی دۆخەکە، بەتایبەتی لە سایەی بەردەوامبوونی قەیرانەکە لە نێوان هەولێر و بەغدا سەبارەت بە دۆسیەی مووچە و داهاتە نەوتییەکان.
لە سایەی بەرزبوونەوەی ناڕەزایەتییەکان، وا دیارە بەغدا دەستی کردووە بە هاتنە  نێو قەیرانەکەوە، کە دەکرێت دۆخەکە زیاتر ئاڵۆز بکات. پەیوەندی نێوان حکومەتی فیدڕاڵ و حکومەتی هەرێم لە دۆخێکی  باشدا نییە، بەتایبەتی لەگەڵ بەردەوامبوونی ناکۆکییەکان لەسەر دۆسیەی مووچە و نەوت و بودجە. سەرکوتکردنی مامۆستایان و فێرکاران دەکرێت بیانوویەکی گەورەتر بداتە بەغدا بۆ دەستوەردان لە کاروباری هەرێم، چ لە ڕێگەی فشاری سیاسی یان لە ڕێگەی جووڵاندنی دۆسیەی دارایی و ئابووری کە دۆخەکە زیاتر ئاڵۆز دەکات.
لە کۆتاییدا، ئەوەی لە هەولێر ڕوویدا پێشێلکردنێکی ئاشکرای مافی هاوڵاتیانە لە خۆپیشاندان ڕادەڕبڕین ، و ئاماژەیەکیشە کە دیموکراسی لە هەرێمی کوردستان دا  تووشی پاشەکشەیەکی مەترسیدار بووە.